Τι είναι η βαριά περίοδος;
Η βαριά περίοδος, ή αλλιώς μηνορραγία, συμβαίνει όταν μια γυναίκα χάνει μεγάλη ποσότητα αίματος κατά τη διάρκεια συνεχόμενων περιόδων. Η μηνορραγία μπορεί να συμβαίνει μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα όπως έντονος πόνος κατά την περίοδο (δυσμηνόρροια). Αν και μια βαριά αιμορραγία μπορεί και να μην σημαίνει απαραίτητα κάτι κακό, μπορεί να έχει επίδραση στη φυσική κατάσταση της γυναίκας και να την επηρεάσει ψυχολογικά και κοινωνικά, αλλοιώνοντας την ποιότητα ζωής της. Αν νομίζετε ότι χάνετε πολύ αίμα κατά την περίοδο σας ή μεταξύ των περιόδων (μητρορραγία), μιλήστε μαζί μας.
Πότε μια αιμορραγία θεωρείται “βαριά”;
Είναι δύσκολο να δώσουμε έναν ακριβή ορισμό για το πόση απώλεια αίματος θεωρείται βαριά. Το ποσό της αιμορραγίας κατά την περίοδο διαφέρει σημαντικά από γυναίκα σε γυναίκα. Αν υποθέσουμε ότι μια γυναίκα χάνει 30- 40 ml αίμα σε κάθε περίοδο τότε αν αυτή η ποσότητα ξεπερνάει τα 60- 80 ml, τότε αυτό θεωρείται βαριά περίοδος. Επειδή όμως δεν είναι πρακτικά εύκολο να μετρήσουμε το ποσό του αίματος που χάθηκε, είναι πιο εύκολο να βασιστούμε στην αίσθηση που έχει κάθε γυναίκα σχετικά με την απώλεια του αίματος. Αν μια γυναίκα παρατηρήσει κάτι το διαφορετικό στη συνηθισμένη απώλεια αίματος κατά την περίοδο μπορεί πολύ εύκολα να το καταλάβει μιας και ξέρει καλύτερα από τον καθένα τη συνηθισμένη λειτουργία του σώματός της.
Σε γενικές γραμμές, η αιμορραγία είναι υπερβολική αν:
- έχετε την αίσθηση ότι χρησιμοποιείται ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό σερβιετών (ή ταμπόν)
- έχετε τόσο μεγάλη ροή αίματος (“πλημμυρίζετε”) που λερώνονται τα ρούχα ή τα σεντόνια σας
- είστε αναγκασμένη να χρησιμοποιείται σερβιέτες και ταμπόν μαζί ή πετσέτα.
Τι προκαλεί βαριές περιόδους;
Τις πιο πολλές φορές δεν μπορεί να εντοπιστεί το ακριβές αίτιο της αιμορραγίας. Εντούτοις, κάποιες παθήσεις και θεραπείες έχουν συσχετιστεί με μηνορραγία. Οι πιο συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:
- ινομυώματα μήτρας
- σπιράλ
- σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- αντιπηκτική θεραπεία
Γενικότερα, πρέπει να διερευνηθούν ανατομικές (πολύποδες, αδενομύωση, ινομύωμα, κακοήθεια) και μη ανατομικές διαταραχές (πηκτικές διαταραχές, δυσλειτουργία των ωοθηκών, ή του ενδομητρίου, ενδομητρίωση, ιατρογενή αίτια, υποθυρεοειδισμός κλπ).
Πώς γίνεται η διερεύνηση των μηνορραγιών;
Απαιτείται η λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, η διενέργεια γυναικολογικής εξέτασης και η διενέργεια γυναικολογικού υπερήχου.
Ενδεχομένως να χρειαστούν και εξετάσεις αίματος (πχ για να εξακριβωθεί αν η μεγάλη αιμορραγία έχει προκαλέσει κάποιου βαθμού αναιμία). Συνήθως, αυτά επαρκούν για τη διερεύνηση της κατάστασης.
Πώς γίνεται η θεραπεία των μηνορραγιών;
Ορισμένες φορές δεν χρειάζεται να γίνει κάποια θεραπεία για τις βαριές περιόδους μιας και μπορεί να είναι μόνο μια φυσιολογική απόκλιση και να μην επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή σας. Αν όμως χρειαστεί θεραπεία, τότε συνήθως θα ξεκινήσουμε προτείνοντας κάποια φαρμακευτική μέθοδο. Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι φαρμακευτικές μέθοδοι μπορεί να μην είναι άμεσα αποτελεσματικές και να χρειάζεται λίγος χρόνος μέχρι να βρεθεί η πιο κατάλληλη για εσάς. Αν οι φαρμακευτικές μέθοδοι δεν δουλέψουν, τότε υπάρχει πάντα και η επιλογή κάποιας χειρουργικής μεθόδου.
Φαρμακευτικές μέθοδοι
Σπιράλ προγεστερόνης (Mirena): αποτελεσματικότητα 70- 96%. Προκαλεί αντισύλληψη κάτι που ίσως να μην είναι επιθυμητό από ορισμένες γυναίκες.
Τρανεξαμικό οξύ: αποτελεσματικότητα 30- 60%. Αντενδείκνυται σε άτομα με ιστορικό θρομβώσεων.
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) όπως το μεφεναμικό οξύ: αποτελεσματικότητα 25- 50%. Απλή, μη ορμονική μέθοδος.
Συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια: υψηλή αποτελεσματικότητα (μειώνουν την αιμορραγία περίπου στο μισό), ελάττωση του πόνου κατά την περίοδο. Προκαλούν αντισύλληψη κάτι που ίσως να μην είναι επιθυμητό από ορισμένες γυναίκες.
Νορεθιστερόνη: προγεστερινοειδές. Αν χορηγηθεί για τρεις εβδομάδες σε κάθε κύκλο μπορεί να πετύχει μείωση της αιμορραγίας μέχρι και 80%.
GnRH ανάλογα: ουσίες με δράση ανάλογη της γοναδοτροφίνης. Η θεραπεία με αυτά μπορεί να σταματήσει εντελώς την περίοδο σε ορισμένες περιπτώσεις και να επιφέρει καθεστώς προσωρινής εμμηνόπαυσης. Επίσης, κοστίζει αρκετά περισσότερο.
Χειρουργικές μέθοδοι
Αν το αίτιο είναι κάποιο ινομύωμα, τότε προτείνεται χειρουργική αφαίρεση τους (ινομυωματεκτομή).
Σε περίπτωση ενδομήτριου πολύποδα, η ενδεικνυόμενη μέθοδος αφαίρεσής του είναι η χειρουργική υστεροσκόπηση.
Αν τα αίτια είναι άλλα, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθούν μέθοδοι θερμικής καταστροφής καταστροφής του ενδομητρίου (χρησιμοποιείται αρκετά στο εξωτερικό, σπάνια στην Ελλάδα).
Η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομή) μπορεί να συζητηθεί σαν τελευταία μέθοδος αντιμετώπισης των βαριών αιμορραγιών εφ’ όσον οι άλλες μέθοδοι αποτύχουν. Εξυπακούεται ότι έτσι χάνεται η δυνατότητα γονιμότητας.
Συμπερασματικά, η εμφάνιση μηνορραγίας (βαριάς περιόδου) είναι ένα ενοχλητικό σύμπτωμα που διαταράσσει την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας. Μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη κάποιας ιατρικής κατάστασης που συνήθως είναι εύκολα αντιμετωπίσιμη. Χρειάζεται καλή συνεργασία μεταξύ της γυναίκας και του γυναικολόγου έτσι ώστε να διερευνηθεί το πρόβλημα και να επιλεχθεί εξατομικευμένα η πιο κατάλληλη αντιμετώπιση του θέματος.