Τι είναι το τεστ Παπανικολάου;

Το τεστ Παπανικολάου είναι η κυτταρολογική εξέταση των κυττάρων που βρίσκονται στην επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας. Είναι σχεδιασμένο για να ανιχνεύει ακόμα και μικρές αλλαγές στον τράχηλο πριν αυτές εξελιχθούν σε πρόβλημα. Για τις περισσότερες γυναίκες το αποτέλεσμα του τεστ Παπανικολάου θα είναι φυσιολογικό.

Ένα μη φυσιολογικό αποτέλεσμα είναι επίσης συνηθισμένο: Περίπου 1 στις 20 γυναίκες θα λάβουν απάντηση από το τεστ Παπανικολάου που δεν θα είναι απόλυτα φυσιολογική,

Είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο για μία βλάβη που ανιχνεύθηκε στο τεστ Παπανικολάου να είναι καρκίνος. Τα περισσότερα μη φυσιολογικά τεστ Παπανικολάου δείχνουν μόνο κάποιες ήπιες αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου. Αυτό απλά μας δείχνει πρώιμα σημάδια μιας βλάβης που αν την αφήσουμε να εξελιχθεί, μετά από αρκετά χρόνια, μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.

Στα πλαίσια της εξέτασης για το τεστ Παπανικολάου μπορεί να γίνει έλεγχος και για τον ιό HPV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων). Ορισμένοι τύποι HPV μπορεί να προκαλέσουν αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας.

Τι είναι ο ιός HPV;

Η μόλυνση από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι πολύ συχνή. Οι περισσότερες γυναίκες θα εκτεθούν στον ιό σε κάποια φάση της ζωής τους. Υπάρχουν πολλοί τύποι HPV και ορισμένοι τύποι (οι αποκαλούμενοι “ογκογόνοι”) μπορεί να προκαλέσουν αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτές οι αλλοιώσεις, αν παραμείνουν χωρίς θεραπεία, μπορεί να προχωρήσουν και να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Δεν θα προχωρήσουν όμως όλες οι βλάβες σε καρκίνο και σε πολλές περιπτώσεις ο οργανισμός μπορεί να καθαρίσει τον ιό HPV από μόνος του.

Ο ιός HPV μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή μεταξύ των συντρόφων και δεν εμφανίζει άμεσα συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι εσείς ή ένας σύντροφός σας μπορεί να είχατε μολυνθεί από τον ιό για πολλούς μήνες ή χρόνια από προηγούμενη σχέση και χωρίς να το γνωρίζατε.

Γιατί να κάνω το τεστ Παπανικολάου;

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί. Πρώιμα σημάδια των βλαβών μπορούν να ανιχνευθούν νωρίς και η νόσος να σταματήσει πριν εκδηλωθεί ο καρκίνος. Όμως, δυστυχώς, κάθε χρόνο πολλές γυναίκες στην Ελλάδα πεθαίνουν απο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες είχαν παραλείψει να κάνουν τον ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο. Το να μην γίνονται τα τακτικά τεστ Παπανικολάου είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Πρέπει να εξετάζονται όλες οι γυναίκες;

Προτείνουμε τον ετήσιο έλεγχο με τεστ Παπανικολάου και γυναικολογική εξέταση σε όλες τις γυναίκες από τότε που ξεκίνησαν να έχουν σεξουαλικές επαφές μέχρι την ηλικία των 65 ετών. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι πιο συχνός σε γυναίκες που:

καπνίζουν
ξεκίνησαν τις σεξουαλικές επαφές σε νεαρή ηλικία
είχαν μεγάλο αριθμό συντρόφων ή είχαν σύντροφο με μεγάλο αριθμό σχέσεων
παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (για παράδειγμα μετά από μεταμόσχευση οργάνου)

Ακόμα και μετά την εμμηνόπαυση χρειάζεται να γίνεται έλεγχος με τεστ Παπανικολάου. Ρωτήστε μας για περισσότερες πληροφορίες αν:

έχετε κάνει υστερεκτομή (αφαίρεση μήτρας)
είστε πάνω από 65 χρονών
δεν είχατε ποτέ σεξουαλικές επαφές
δεν είστε σίγουρες αν χρειάζεται έλεγχος

Πώς γίνεται το τεστ Παπανικολάου;

Αφού πάτε να ουρήσετε ώστε η κύστη σας να είναι άδεια, θα ξαπλώσετε στη γυναικολογική καρέκλα έχοντας βγάλει το εσώρουχο σας. Αν φοράτε μακριά φούστα δεν χρειάζεται να τη βγάλετε. Με πολύ ήπιο τρόπο θα εισάγουμε στον κόλπο σας έναν πλαστικό κολποδιαστολέα που θα έχουμε προηγουμένως ζεστάνει με νερό στη θερμοκρασία του σώματος. Ο κολποδιαστολέας βοηθάει να μείνει ο κόλπος ανοικτός για να βλέπουμε τον τράχηλο. Μετά θα “σκουπίσουμε” τον τράχηλο με μια συσκευή σαν σκούπα για να μαζέψουμε τα κύτταρα της επιφάνειας και με μία ψύκτρα θα πάρουμε λίγα κύτταρα και από το στόμιο του τραχήλου. Η λήψη των κυτταρων θα ολοκληρωθεί με ένα επιπλέον “σκούπισμα” από το βάθος του κόλπου σας.

Το τεστ Παπανικολάου λαμβάνεται σε περίπου 5 λεπτά και η όλη διαδικάσία δεν κρατάει πάνω από μισή ώρα.

Θα πονέσω στη λήψη του τέστ Παπανικολάου;

Μπορεί να αισθανθείτε μια δυσφορία ή πολύ λίγο πόνο. Για αυτό το λόγο προσπαθήστε να είστε χαλαρή και να παίρνετε αργές, βαθιές αναπνοές μιας και ο πόνος είναι αυξημένος όταν είστε σφιγμένες. Αν αισθάνεστε πόνο πείτε το μας αμέσως για να σας βοηθήσουμε!

Τι είναι το τεστ HPV;

Ορισμένα στελέχη του ιού HPV (κυρίως οι ογκογόνοι τύποι 16 και 18) είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Υπάρχει η δυνατότητα να ελέγξουμε αν στον τράχηλο υπάρχει DNA του ιού και να ταυτοποιήσουμε ποιό στέλεχος είναι αυτό. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, μπορούμε να αποφασίσουμε αν χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος μετά. Αυτό το εξελιγμένο τεστ δεν χρειάζεται να το κάνουν όλες οι γυναίκες. Θα το συζητήσουμε μαζί σας και μαζί θα αποφασίσουμε τι είναι το καταλληλότερο για εσας.

Ποια μέρα είναι η καταλληλότερη για να κάνω το τεστ Παπανικολάου;

Οποιαδήποτε μέρα σας βολεύει, εκτός από τις μέρες τις περιόδου! Πάντως, οι καλύτερες μέρες είναι αφού τελειώσει η περίοδος μέχρι τα μισά του κύκλου σας.

Μπορώ να έρθω σε σεξουαλική επαφή πριν την εξέταση;

Αν χρησιμοποιείτε σπερμοκτόνο, διάφραγμα ή λιπαντικό τζελ μην τα χρησιμοποιήσετε 24 ώρες πριν την εξέταση. Αν έχετε ελεύθερες επαφές, αποφύγετε την επαφή 24 ώρες πριν την εξέταση. Επίσης, μην κάνετε εσωτερική πλύση στον κόλπο σας.

Πότε θα πάρω τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα συνήθως θα είναι έτοιμα σε δύο εβδομάδες. Μόλις τα έχουμε, θα σας ειδοποιήσουμε για να τα παραλάβετε και να τα συζητήσουμε και από κοντά. Αν το αποτέλεσμα δείχνει οριακές ή ήπιες αλλοιώσεις τότε θα συζητήσουμε μαζί σας αν θα σας ωφελούσε να γίνει το τεστ HPV. Τότε, θα συζητήσουμε επίσης τυχόν ανάγκη για περαιτέρω εξετάσεις (όπως για παράδειγμα κολποσκόπηση).

Πόσο αξιόπιστο είναι το τεστ Παπανικολάου;

Η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να προστατέψει πολύ αποτελεσματικά από την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Κανένα τεστ δεν είναι 100% ακριβές και το τεστ Παπανικολάου δεν αποτελεί εξαίρεση. Σε λίγες περιπτώσεις θα χρειαστεί επανάληψη του τεστ Παπανικολάου. Αυτό θα χρειαστεί γιατί:

μπορεί να υπάρχει κάποια φλεγμονή που να χρειάζεται θεραπεία
βλέννα ή αίμα μπορεί να κρύβει τα κύτταρα του τραχήλου
το δείγμα που λήφθηκε να μην είναι επαρκές για τον κυτταρολόγο να βγάλει διάγνωση ή να συνέβη κάποιο τεχνικό σφάλμα.

Μπορεί να γίνει κάτι αν διαπιστωθούν αλλοιώσεις στο τεστ Παπανικολάου;

Ναι. Με το που θα έχουμε τα αποτελέσματα θα σας ενημερώσουμε σχετικά. Θα συζητήσουμε διεξοδικά τι σημαίνουν και ποιες είναι οι τυχόν επιπτώσεις στην υγεία σας. Θα σας ενημερώσουμε για τις επιπλέον εξετάσεις που τυχόν να χρειάζονται και θα σας εξηγήσουμε ποιο θα είναι το ώφελος από αυτές. Μία από αυτές ονομάζεται κολποσκόπηση. Η κολποσκόπηση είναι μια ειδική εξέταση κατά την οποία εξετάζεται ο τράχηλος υπο μεγέθυνση και χρησιμοποιούνται ειδικές ουσίες που αναδεικνύουν τις τυχόν βλάβες. Αν χρειαστεί, μικρές βιοψίες από τον τράχηλο μπορεί να ληφθούν με τοπική αναισθησία στο Ιατρείο. Σε πολύ σοβαρές βλαβες πιθανόν να χρειαστεί επέμβαση ώστε να αφαιρεθεί ένα μικρό κομμάτι του τραχήλου αλλά ευτυχώς αυτό είναι σπάνιο.

Μπορεί το τεστ Παπανικολάου να προλάβει τον καρκίνο;

Ναι. Ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος και το τεστ Παπανικολάου είναι ο καλύτερος τρόπος για να ανιχνεύσουμε αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας πριν αναπτυχθεί καρκίνος. Ακόμη και στην πολύ σπάνια και απευκταία περίπτωση που υπάρχει πολύ σοβαρή βλάβη η έγκαιρη θεραπεία είναι σωτήρια.