Παρακάτω, θα βρείτε μερικές βασικές πληροφορίες σχετικά με αναστρέψιμες και μη αναστρέψιμες μεθόδους αντισύλληψης. Θα συζητηθεί επίσης το θέμα της επείγουσας αντισύλληψης.
Γιατί είναι σημαντική η αντισύλληψη;
Πάνω από τις μισές γυναίκες που έμειναν έγκυες δεν το είχαν προγραμματίσει ή δεν επιθυμούσαν να αποκτήσουν μωρό τη δεδομένη χρονική στιγμή. Αν απέχετε από τις σεξουαλικές επαφές, μπορείτε να αποφύγετε να βρεθείτε σε αυτή τη θέση. Εντούτοις, αν έχετε επιλέξει να έχετε σεξουαλικές επαφές, η ορθή χρήση αντισύλληψης θα μειώσει σε πολύ μεγάλο ποσοστό την κίνδυνο μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Για ορισμένες γυναίκες με προβλήματα υγείας, μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα μπορούσε να έχει βλαπτικές συνέπειες στην κατάσταση της υγείας τους.
Πώς να διαλέξω;
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αντισύλληψης. Θα πρεπει να συζητήσουμε μαζί το ποια μέθοδο θα επιλέξετε και κάποιες από τις ερωτήσεις που πρέπει να σκεφτείτε είναι οι εξής:
Πόσο αποτελεσματική είναι η μέθοδος;
Πόσο κοστίζει η κάθε μέθοδος;
Θα είναι η μέθοδος άνετη για εσάς και τον σύντροφό σας; Είναι βολική;
Έχει η μέθοδος τυχόν παρενέργειες; Μπορεί να είναι επικίνδυνη για κάποιες γυναίκες;
Προσφέρει η μέθοδος κάποια προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ);
Πόσο αποτελεσματικές είναι οι μέθοδοι αντισύλληψης;
Η αποτελεσματικότητα των μεθόδων αντισύλληψης είναι πολύ σημαντική στην ελάττωση της πιθανότητας μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Η αποτελεσματικότητα μπορεί να μετρηθεί με τη λεγόμενη “ιδανική χρήση”, όταν η μέθοδος χρησιμοποιείται σωστά και με συνέπεια σύμφωνα με τις οδηγίες, ή με την “τυπική χρήση”, που δείχνει πόσο αποτελεσματική είναι η μέθοδος σε πραγματικές συνθήκες (που περιλαμβάνει την λάθος και την ασυνεπή χρήση).
Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η πιθανότητα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης στις σεξουαλικά ενεργείς γυναίκες, είναι να χρησιμοποιείται μια αποτελεσματική αντισυλληπτική μέθοδος σωστά και με συνέπεια. Μεταξύ των αναστρέψιμων μεθόδων αντισύλληψης, το ενδομήτριο σπείραμα και το αντισυλληπτικό εμφύτευμα παραμένουν αποτελεσματικά για χρόνια μετά την σωστή τοποθέτηση. Η αποτελεσματικότητα της αντισυλληπτικής ένεσης, χαπιών, αυτοκόλλητου και του δακτυλίου, καθώς και μεθόδων φραγμών και ο ημερολογιακός, εξαρτώνται από τη σωστή και συνεπή χρήση- για αυτό το λόγο, αυτές οι μέθοδοι έχουν χαμηλότερη αποτελεσματικότητα με την τυπική χρήση.
Για κάθε μέθοδο πιο κάτω, παρουσιάζεται η τυπική αποτελεσματικότητα. Παρουσιάζουμε το ποσοστό των γυναικών που είχαν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μέσα στον πρώτο χρόνο τυπικής χρήσης (ονομάζεται κι αλλιώς “ποσοστό αποτυχίας” της μεθόδου).
Αντισυλληπτικές μέθοδοι
Μπορείτε να ξεκινήσετε να ενημερώνεστε για τις αντισυλληπτικές μεθόδους που είναι στη διάθεσή σας, συμπεριλαμβανομένου του πως λειτουργούν, ποιός μπορεί να τις χρησιμοποιήσει και τις πιθανές παρενέργειες. Αυτές οι μέθοδοι είναι:
Συνδυασμένα αντισυλληπτικά από το στόμα
Το επονομαζόμενο και “χάπι”. Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά από το στόμα, περιέχουν ορμόνες οιστρογόνων και προγεσταγόνων. Αυτή τη μέθοδο πρέπει να σας τη συνταγογραφήσουμε. Αν είστε πάνω από 35 ετών και καπνίζετε, έχετε ιστορικό θρόμβωσης ή καρκίνου του μαστού, δεν θα σας προτείναμε αυτή τη μέθοδο. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 9%.
Γυναικείο προφυλακτικό
Φοριέται από τη γυναίκα. Το γυναικείο προφυλακτικό βοηθά στο να μην επιτρέπει την είσοδο του σπέρματος στο σώμα της γυναίκας. Στη συσκευασία περιλαμβάνεται και λιπαντικό και είναι διαθέσιμο σε φαρμακεία. Μπορεί να τοποθετηθεί μέχρι και 8 ώρες πριν τη σεξουαλική επαφή. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 21% και μπορεί επίσης να προφυλάξει από ΣΜΝ.
Ανδρικό προφυλακιτκό
Φοριέται από τον άντρα. Το ανδρικό προφυλακτικό βοηθά στο να μην επιτρέπει την είσοδο του σπέρματος στο σώμα της γυναίκας. Τα προφυλακτικά από latex, ο πιο σύνηθης τύπος, βοηθάνε στην αποτροπή εγκυμοσύνης, λοίμωξης απο HIV και άλλα ΣΜΝ όπως κάνουν και τα νέα, από συνθετικό υλικό προφυλακτικά. Τα λεγόμενα “φυσικά” προφυλακτικά από μπορεί να βοηθούν στην αποτροπή μιας εγκυμοσύνης αλλά δεν προστατεύουν απο ΣΜΝ ούτε τον HIV. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 18%.
Τα προφυλακτικά είναι μιάς χρήσης. Μπορείτε να προμηθευτείτε προφυλακτικά, λιπαντικό gel KY ή άλλα υδατοδιαλυτά λιπαντικά σε όλα τα φαρμακεία. Μην χρησιμοποιείται σαν λιπαντικό λάδια μασάζ, baby oil, λοσιόν, βαζελίνη ή άλλα παρόμοια λιπαντικά. Θα αδυνατίσουν το προφυλακτικό και πιθανόν να σπάσει.
Αντισυλληπτικό εμφύτευμα
Το εμφύτευμα είναι μία μικρή ράβδος που τοποθετείται κάτω από το δέρμα στη μέσα πλευρά του μπράτσου της γυναίκας. Η ράβδος περιέχει προγεσταγόνο που απελευθερώνεται στο σώμα για διάστημα 3 χρόνων. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 0,05%.
Αντισυλληπτική ένεση
Θα σας χορηγήσουμε ένεση προγεσταγόνου στο γλουτό ή στο μπράτσο σας κάθε τρεις μήνες. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 6%.
Αντισυλληπτικό αυτοκόλλητο (patch)
Το δερματικό αυτοκόλλητο τοποθετείται στο κάτω μέρος της κοιλιάς σας, στο γλουτό ή στον κορμό του σώματος (εκτός από το στήθος). Χρειάζεται να συνταγογραφήσουμε αυτή τη μέθοδο. Απελευθερώνει ορμόνες οιστρογόνων και προγεσταγόνων στην κυκλοφορία του αίματος. Τοποθετείτε μόνη σας ένα αυτοκόλλητο κάθε τρεις εβδομάδες. Την τέταρτη εβδομάδα, δεν φοράτε το patch, ώστε να έρθει περίοδος. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 9%, αλλά μπορεί να είναι υψηλότερο σε γυναίκες που ζυγίζουν πάνω από 90 κιλά
Διάφραγμα ή καλυπτρίδα τραχήλου
Κάθε μια από αυτές τις μεθόδους τοποθετείται εσωτερικά στον κόλπο για να καλύψει τον τράχηλο και έτσι να μπλοκάρει την πορεία του σπέρματος. Το διάφραγμα έχει σχήμα σαν ένα ρηχό κουπάκι. Η καλυπτρίδα του τραχήλου έχει σχήμα δακτυλήθρας. Πριν τη σεξουαλική επαφή, το τοποθετείτε μόνη σας μαζί με σπερμοκτόνο για να μπλοκάρετε ή να εξουδετερώσετε το σπέρμα. Θα πρέπει να μιλήσουμε μαζί για να διαλέξουμε το μέγεθος που θα ταιριάζει σε εσάς και να σας εκπαιδεύσουμε στην ορθή τοποθέτηση. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 12%.
Ενδομήτριο σπείραμα χαλκού (σπιράλ)
Το σπιράλ είναι μια μικρή συσκευή σχήματος “T” που περιέχει χαλκό στην κατασκευή της. Θα σας την τοποθετήσουμε εμείς, μέσω του κόλπου, εντός της μήτρας. Μπορεί να μείνει τουλάχιστον μια πενταετία. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 0,8%. Για να ενημερωθείτε αναλυτικά για το σπιράλ χαλκού και λεβονργεστρέλης, κάντε κλικ >ΕΔΩ<
Ενδομήτριο σπείραμα λεβονοργεστρέλης
Το σπιράλ λεβονοργεστρέλης είναι μια μικρή συσκευή σχήματος “Τ” που μοιάζει με το σπιράλ χαλκού. Θα σας την τοποθετήσουμε εμείς, μέσω του κόλπου, εντός της μήτρας. Απελευθερώνει ένα μικρό ποσό προγεσταγόνου κάθε μέρα για να αποτρέψει να μείνετε έγκυες. Το σπιράλ λεβονοργεστρέλης μπορεί να παραμείνει εντός της μήτρας μέχρι και για 5 χρόνια. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 0,8%.
Φυσικός οικογενειακός προγραμματισμός
Υπάρχουν τρία είδη φυσικού οικογενειακού προγραμματισμού: μέθοδοι βασισμένοι στα συμπτώματα, η μέθοδος του ημερολογίου και ο θηλασμός ή αμηνόρροια της γαλουχίας.Οι μέθοδοι που βασίζονται στα συμπτώματα χρησιμοποιούν βιολογικά σημάδια γονιμότητας, ενώ οι μέθοδοι που βασίζονται στο ημερολόγιο εκτιμούν την πιθανότητα σύλληψης με βάση τη διάρκεια των προηγούμενων κύκλων σας. Η αμηνόρροια της γαλουχίας είναι μια μέθοδος αποφυγής της εγκυμοσύνης που βασίζεται στη φυσιολογική υπογονιμότητα που συμβαίνει όταν μια γυναίκα δεν έχει περίοδο και θηλάζει αποκλειστικά. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι25.3%
Το χάπι με μονο προγεσταγόνο
Σε αντίθεση με το συνδυασμένο αντισυλληπτικό, το χάπι που περιέχει μόνο προγεσταγόνο (μερικές φορές το λένε και μίνι- χάπι), περιέχει μόνο μία ορμόνη, κάποιο προγεσταγόνο, αντί και για τις δύο ορμόνες, οιστρογόνο και προγεσταγόνο. Αυτή τη μέθοδο πρέπει να σας τη συνταγογραφήσουμε. Λαμβάνεται την ίδια ώρα, κάθε μέρα. Αποτελέι μια καλή επιλογή για τις γυναίκες που δεν μπορούν να πάρουν οιστρογόνο. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 9%.
Σπερμοκτόνα
Αυτά τα προϊόντα λειτουργούν σκοτώνοντας το σπέρμα και έρχονται σε διάφορες μορφές- αφρός, τζελ, κρέμα, φιλμ, υπόθετο ή ταμπλέτα. Τοποθετούνται στο κόλπο όχι περισσότερο από μία ώρα πριν την επαφή. Τα αφήνετε στη θέση τους τουλάχιστον έξι ως οκτώ ώρες μετά τη συνεύρεση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα σπερμοκτόνο σε συνδυασμό με το ανδρικό προφυλακτικό, το διάφραγμα και την καλυπτρίδα τραχήλου. Μπορείτε να τα προμηθευτείτε από κάποιο φαρμακείο. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 28%.
Αντισυλληπτικός δακτύλιος κόλπου
Αυτός ο δακτύλιος απελευθερώνει ορμόνες, προγεσταγόνο και οιστρογόνο. Το τοποθετείτε εντός του κόλπου. Φοράτε το δακτύλιο για τρεις εβδομάδες, τον αφαιρείτε για την εβδομάδα που έχετε περίοδο και μετά τοποθετείτε ένα καινούργιο δακτύλιο. Το τυπικό ποσοστό αποτυχίας της μεθόδου είναι 9%.
Υπάρχουν δύο μόνιμες μέθοδοι αντισύλληψης:
Γυναικεία στείρωση
Η απολίνωση των σαλπίγγων ή “το δέσιμο των σαλπίγγων” κατά την οποία μια γυναίκα μπορεί με επέμβαση να κλείσει ή να δέσει τις ωοθήκες τις έτσι ώστε το ωάριο και το σπέρμα να μην μπορούν να συναντηθούν για γονιμοποίηση. Για την επέμβαση αυτή χρειάζεται να νοσηλευτείτε. Μπορεί να πραγματοποιηθεί και στα πλαίσια καισαρικής τομής αν γεννήσετε με αυτόν τον τρόπο. Η μέθοδος αυτή είναι αποτελεσματική άμεσα.
Στείρωση μέσω του τραχήλου. Ένας λεπτός σωλήνας χρησιμοποιείται για να οδηγήσει μια μικροσκοπική συσκευή σε κάθε σάλπιγγα. Αυτή η συσκευή προκαλεί ερεθισμό στις σάλπιγγες και την ανάπτυξη ουλώδη ιστού που, σταδιακά, προκαλεί “βούλωμα” κάθε σάλπιγγας. Μπορεί να χρειαστούν ως και τρεις μήνες για να συμβεί αυτό, οπότε στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να χρησιμοποιείτε κάποια άλλη μορφή αντισύλληψης.Θα χρειαστεί έλεγχος για να δούμε αν ο ουλώδης ιστός έχει μπλοκάρει εντελώς τις σάλπιγγές σας. Αυτή η μέθοδος έχει τυπικό ποσοστό αποτυχίας λιγότερο από 1%.
Ανδρική στείρωση
Βασεκτομή. Αυτή η επέμβαση γίνεται για να μην μπορέσει το ανδρικό σπέρμα να φτάσει στο πέος. Έτσι, στο υλικό της εκσπερμάτωσης δεν υπάρχει καθόλου σπέρμα που να μπορεί να γονιμοποιήσει το ωάριο. Η επέμβαση είναι απλή και μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε εξωτερικό Ιατρείο. Ο άνδρας φεύγει από το νοσοκομείο την ίδια μέρα και η ανάρρωση δεν ξεπερνά συνήθως τη μία εβδομάδα. Μετά την επέμβαση, χρειάζεται επανέλεγχος από τον ουρολόγο για να μετρηθεί το σπέρμα και να επιβεβαιωθεί η επιτυχία της επέμβασης. Αυτό συνήθως γίνεται τρεις μήνες μετά. Στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να χρησιμοποιείτε κάποια άλλη μορφή αντισύλληψης. Αυτή η μέθοδος έχει ποσοστό αποτυχίας λιγότερο από 1%
Επείγουσα αντισύλληψη
Η επείγουσα αντισύλληψη ΔΕΝ είναι τακτική μέθοδος αντισύλληψης. Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν δεν έχει χρησιμοποιηθεί κάποια μέθοδος προφύλαξης στην επαφή, ή αν η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε απέτυχε, όπως πχ αν σπάσει το προφυλακτικό. Υπάρχουν δύο μορφές επείγουσας αντισύλληψης: το σπιράλ και το χάπι “της επόμενης ημέρας”.
Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, μια γυναίκα μπορεί να βάλει το ενδομήτριο σπιράλ χαλκού μέσα σε πέντε μέρες από τότε που ήρθε σε ελεύθερη επαφή σαν μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης. Λιγότερο από το 1% των γυναικών που θα χρησιμοποιήσουν το σπιράλ θα μείνουν έγκυες.
Μια γυναίκα επίσης μπορεί να πάρει το χάπι της επείγουσας αντισύλληψης μέχρι και πέντε μέρες μετά από ελεύθερη επαφή, αλλά όσο νωρίτερα το πάρει, τόσο πιο αποτελεσματικό θα είναι. Υπάρχουν διαθέσιμα τρία διαφορετικά χάπια επείγουσας αντισύλληψης στην Ελλάδα (Norlevo, Postinor, ellaOne). Για τα δύο πρώτα ξεουμε ότι μπορούν να αποτρέψουν 95% των αναμενόμενων εγκυμοσυνών αν ληφθούν μέσα σε 24 ώρες από την επαφή. Το τελευταίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι και πέντε μέρες μετά την ελεύθερη επαφή.
Σε κάθε περίπτωση, σας προτείνουμε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε σχετικά με τις επιλογές σας σχετικά με την επείγουσα αντισύλληψη και να σχεδιάσουμε μαζί πως πρέπει να αντιμετωπισθεί η κατάσταση.
Αποφασίζοντας ποιά μέθοδος σας ταιριάζει
Το ποιά μέθοδος είναι καλύτερη για εσάς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανόμενων της ηλικίας, αν καπνίζετε, το ιατρικό σας και οικογενειακό ιστορικό και τυχόν φάρμακα που παίρνετε.
Τι πρέπει να ληφθεί υπόψιν όταν επιλέγουμε μέθοδο αντισύλληψης
- Ηλικία, κατάσταση υγείας, τρόπος ζωής, παρενέργειες
- Πόσο αποτελεσματική είναι η μέθοδος στην αποφυγή εγκυμοσύνης;
- Είναι η μέθοδος αναστρέψιμη;
- Είναι οι παρενέργειες ανεκτές;
- Είστε σε μονογαμική σχέση;
- Πόσο κοστίζει;
Μέθοδοι που μπορεί να σε βοηθήσουν με βαριές ή επώδυνες περιόδους
- Συνδυασμένο χάπι
- Αυτοκόλλητο (patch)
- Ενδομήτριο σπείραμα προγεσταγόνου
- Κολπικός δακτύλιος
Μέθοδοι που πρέπει να σκέφτεστε κάθε μέρα
- Συνδυασμένο χάπι
- Χάπι μόνο προγεσταγόνου
- Φυσικός οικογενειακός προγραμματισμός (επίγνωση γονιμότητας)
Μέθοδοι που πρέπει να σκέφτεστε κάθε φορά που έρχεστε σε επαφή
- Ανδρικό προφυλακτικό
- Γυναικείο προφυλακτικό
- Διάφραγμα
- Καλυπτρίδα τραχήλου
Μέθοδοι που προστατεύουν απο σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
- Ανδρικό προφυλακτικό
- Γυναικείο προφυλακτικό
Μέθοδοι που διαρκούν μήνες ή χρόνια
- Ενδομήτριο σπιράλ χαλκού
- Ενδομήτριο σπιράλ προγεσταγόνου
- Αντισυλληπτικό εμφύτευμα
- Αντισυλληπτική ένεση
Μόνιμες μέθοδοι
- Γυναικεία στείρωση
- Βασεκτομή (ανδρική στείρωση)
Παρακάτω, θα βρείτε ένα πίνακα για σύκγριση των αντισυλληπτικών μεθόδων με μία ματιά
| Μέθοδος | Αναστρέψιμη | Διακριτική | Προστατεύει από ΣΜΝ | Δεν περιέχει οιστρογόνα | Χωρίς συνταγή |
| ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ | |||||
| Αποχή | X | X | X | X | |
| Σπιράλ | X | X | X** | ||
| Γυναικεία στείρωση | X | X | |||
| Εμφύτευμα | X | X | X | ||
| Βασεκτομή | X | X | |||
| ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ | |||||
| ΣΟΑ (patch/χάπι/δακτύλιος) | X | X† | |||
| Χάπι/ ένεση μόνο προγεσταγόνου | X | X | X | ||
| ΜΑΓ† | X | X | X | X | |
| ΚΑΛΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ | |||||
| Διάφραγμα | X | X | |||
| Προφυλακτικό (ανδρικό/ γυναικείο) | X | X | X | X | |
| Απόσυρση | X | X | X | ||
| ΜΕΤΡΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ | |||||
| Τραχηλική καλυπτρίδα | X | X | |||
| ΕΑ | X | X | †† | † | |
| Ημερολογιακή μέθοδος | X | X | X | ||
| Σπερμοκτόνα | X | X | X | ||
| Σπόγγος | X | X | X | ||
*Για το σπιράλ χαλκού μόνο †Για το χάπι μόνο ††Εξαρτάται από τον τύπο
Οι παρακάτω συντομεύσεις χρησιμοποιούνται στον πίνακα:
- ΣΟΑ– Συνδυασμένα Ορμονικά Αντισυλληπτικά
- ΕΑ – Επείγουσα Αντισύλληψη
- ΜΑΓ – Μέθοδος Αμηνόρροιας της Γαλουχίας
- ΣΜΝ – Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (περιλαμβάνει τον ιο HIV)
Καταλαβαίνουμε ότι το να αποφασίσετε σχετικά με το ποιά μέθοδο να διαλέξετε μπορεί να σας είναι δύσκολο. Να ξέρετε ότι είμαστε στη διάθεσή σας για να συζητήσουμε διεξοδικά όλες σας τις επιλογές, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι θα είστε σίγουρες ότι έχετε επιλέξει την καλύτερη μέθοδο για εσάς.