Τι είναι ο πλακούντας χαμηλής πρόσφυσης;
Ο πλακούντας αποτελεί τον αιμοδότη και τον πνεύμονα του μωρού σε όλη τη διάρκεια της ζωής του μέσα στη μήτρα. Η θέση στην οποία εμφυτεύεται στην αρχή της εγκυμοσύνης είναι, λίγο- πολύ, τυχαία. Αν η εμφύτευση του πλακούντα γίνει πολύ χαμηλά στη μήτρα, κοντά στο άνοιγμα του τραχήλου, τότε ο πλακούντας ονομάζεται “χαμηλής πρόσφυσης”
Τι σημασία έχει αν ο πλακούντας είναι χαμηλής πρόσφυσης;
Η ικανότητα του πλακούντα να λειτουργεί δεν αλλάζει, έτσι μπορεί να τροφοδοτεί το έμβρυο με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο. Το πρόβλημα είναι ότι επειδή είναι πολύ κοντά στο άνοιγμα του τραχήλου, αν ξεκινήσει ο τοκετός και ο τράχηλος αρχίζει να ανοίγει, τότε υπάρχει πιθανότητα σοβαρής αιμορραγίας που μπορεί να απειλήσει τόσο τη μαμά, όσο και το έμβρυο. Να τονίσουμε ότι το πρόβλημα αυτό αφορά προς το τέλος της εγκυμοσύνης και κυρίως όταν ξεκινήσει ο τοκετός.
Ποια είναι τα αίτια του πλακούντα χαμηλής πρόσφυσης;
Η χαμηλή πρόσφυση του πλακούντα είναι αρκετές φορές τυχαίο εύρημα. Ωστόσο, είναι πιο συχνή σε γυναίκες που:
- έχουν ιστορικό πλακούντα χαμηλής πρόσφυσης
- έχουν κάνει καισαρική τομή
- εγκυμονούν δίδυμα
- είναι πολύτοκες (έχουν γέννες στο ιστορικό τους)
- είναι καπνίστριες
- έχουν ιστορικό αποβολών
- είναι μεγαλύτερης ηλικίας
Πώς γίνεται η διάγνωση του πλακούντα χαμηλής πρόσφυσης;
Συνήθως η χαμηλή πρόσφυση του πλακούντα διαπιστώνεται στο υπερηχογράφημα β’ επιπέδου. Κάνοντας κολπικό υπερηχογράφημα μπορούμε να εξετάσουμε την περιοχή του τραχήλου με μεγάλη ακρίβεια και να δούμε την ακριβή θέση του πλακούντα. Αν ο πλακούντας απέχει λιγότερο από 2 εκατοστά από το άνοιγμα του τραχήλου, τότε ονομάζεται “χαμηλής πρόσφυσης”. Ανάλογα με το πόσο κοντά στον τράχηλο βρίσκεται καθώς και αν τον καλύπτει μερικώς ή ολικώς υπάρχουν οι ορισμοί του παραχείλιου, επιχείλιου και επιπωματικού πλακούντα.
- ο παραχείλιος πλακούντας φτάνει μέχρι το έσω τραχηλικό στόμιο χωρίς να το καλύπτει
- ο επιχείλιος καλύπτει τμήμα του έσω τραχηλικού στομίου
- ο επιπωματικός πλακούντας καλύπτει εντελώς το έσω τραχηλικό στόμιο
Ποια είναι τα συμπτώματα του πλακούντα χαμηλής πρόσφυσης;
Πολλές φορές, δεν υπάρχουν συμπτώματα, ενώ άλλες φορές παρατηρείται κολπική αιμορραγία που δεν συνοδεύεται από πόνο. Η ποσότητα του αίματος μπορεί να διαφέρει σε ποσότητα.
Έχω πλακούντα χαμηλής πρόσφυσης! Τι γίνεται τώρα;
Αυτό που χρειάζεται είναι παρακολούθηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις (80- 90%), όσο μεγαλώνει η μήτρα, τόσο ο πλακούντας “μετακινείται” και έτσι απομακρύνεται από το άνοιγμα του τραχήλου. Συνιστάται επανέλεγχος μετά από μερικές εβδομάδες. Στη σπάνια περίπτωση που φτάσουμε πολύ κοντά στον τοκετό και ο πλακούντας παραμένει ακόμα λιγότερο από 2 εκατοστά μακριά από τον τράχηλο, τότε η πιθανότητα σημαντικής αιμορραγίας κατά τον τοκετό αυξάνει. Συνιστάται να συνυπολογίζονται όλοι οι παράγοντες και να συζητηθεί ακόμα και το ενδεχόμενο καισαρικής τομής.
Ο πλακούντας μου καλύπτει εντελώς το τραχηλικό στόμιο! Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση;
Αν ο πλακούντας είναι επιπωματικός, αυτό είναι σοβαρός λόγος για να γίνει καισαρική τομή. Μάλιστα, επειδή η αιμορραγία μπορεί να είναι πολύ σοβαρή και να κινδυνεύσει τόσο η μαμά, όσο και το έμβρυο, θα πρέπει η καισαρική να προγραμματίζεται αρκετά νωρίτερα και να ολοκληρώνεται πριν τις 38 εβδομάδες κύησης (συνήθως 36- 37).
Τι είναι ο διεισδυτικός πλακούντας;
Κάποιες φορές ο πλακούντας εμφυτεύεται βαθιά μέσα στο τοίχωμα της μήτρας. Η διείσδυση αυτή μπορεί να κάνει τον πλακούντα να μην μπορεί να ξεκολλήσει εύκολα μετά τον τοκετό. Έτσι, η πιθανότητα για σημαντική αιμορραγία είναι αυξημένη. Μερικές φορές, ο χαμηλός πλακούντας συνδυάζεται με τον διεισδυτικό και αυτό αποτελεί πραγματικά σημαντικό παράγοντα αιμορραγίας κατά το χειρουργείο και απαιτεί την ανάλογη προετοιμασία και αντιμετώπιση. Ο διεισδυτικός πλακούντας συμβαίνει συχνότερα στις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε καισαρική τομή και η πιθανότητα αυξάνει ανάλογα με τον αριθμό των καισαρικών.
Συμπερασματικά, η ανεύρεση ενός πλακούντα που βρίσκεται κοντά στο τραχηλικό στόμιο στο υπερηχογράφημα β’ επιπέδου, δεν αποτελεί παράγοντα ανησυχίας. Μόνο στο 10% των περιπτώσεων ο πλακούντας θα παραμείνει χαμηλός μέχρι και το τέλος της εγκυμοσύνης. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις ο πλακούντας θα έχει μετακινηθεί ψηλότερα μέχρι την εβδομάδα του τοκετού. Ο επιπωματικός και ο διεισδυτικός πλακούντας αποτελούν σοβαρές επιπλοκές της κύησης. Γνωρίζοντας τα σχετικά με τον πλακούντα εγκαίρως, προστατεύεται τόσο η έγκυος όσο και το μωράκι της από σημαντική αιμορραγία.