Πρόσφατα, αντιμετωπίσαμε στο Ιατρείο ένα περιστατικό χολόστασης της εγκυμοσύνης. Πρόκειται για έγκυο γυναίκα στο δεύτερο της παιδί. Στο προηγούμενο, είχε εμφανίσει επίσης μια ήπια μορφή της χολόστασης για την οποία δεν χρειάστηκε κάποια παρέμβαση. Στην τωρινή εγκυμοσύνη, η διαταραχή εμφανίστηκε από την 30η εβδομάδα περίπου και χρειάστηκε θεραπεία για να διορθώσουμε την κατάσταση.

Τι είναι η χολόσταση της εγκυμοσύνης;

Η ενδοηπατική χολόσταση της εγκυμοσύνης είναι μια αναστρέψιμη επιπλοκή της λειτουργίας του ήπατος (συκωτιού) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οφείλεται στις ορμόνες της εγκυμοσύνης που επηρεάζουν την καλή λειτουργία του ήπατος και φαίνεται ότι υπάρχει και γενετική προδιάθεση. Συνήθως εμφανίζεται προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Εμφανίζεται περίπου σε 1- 2 στις 1000 εγκυμοσύνες.

Τι συμπτώματα εμφανίζει η χολόσταση της εγκυμοσύνης;

Οι έγκυες αισθάνονται πολύ έντονα συμπτώματα φαγούρας στην κοιλιά ή και στο υπόλοιπο σώματα ενώ πολύ χαρακτηριστική είναι η περιγραφή για φαγούρα στις παλάμες και στα πέλματα. Γενικά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Φαγούρα (κνησμός) ιδίως σε πέλματα και παλάμες
Σκουρόχρωμα ούρα (στο χρώμα του κονιάκ)
Ανοικτόχρωμα κόπρανα
Πόνο ψηλά, δεξιά στην κοιλιά (χωρίς να υπάρχουν πέτρες στη χολή)
Ίκτερος
Αίσθημα εξάντλησης
Κατάθλιψη

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Σε μια έγκυο που θα παραπονεθεί για τα παραπάνω συμπτώματα, συνιστάται έλεγχος της λειτουργίας του ήπατος. Διάγνωση ενδοηπατικής χολόστασης τίθεται όταν τα χολικά άλατα είναι περισσότερα από 10 μmol/L. Και άλλοι δείκτες της ηπατικής λειτουργίας μπορεί να έχουν διαταραχθεί και συνιστάται έλεγχος (SGOT, SGPT, γGT, ALP κλπ).

Τι κίνδυνοι υπάρχουν για το έμβρυο όταν η μητέρα έχει χολόσταση;

Η χολόσταση της κύησης αυξάνει την πιθανότητα για εμβρυϊκή δυσπραγία και την παρουσία μηκωνίου στο αμνιακό υγρό (να κάνει το μωρό τα κακά του πριν γεννηθεί). Επίσης, υπάρχει μια πιθανότητα περίπου 10% για πρόωρο τοκετό, αν και, στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία του πρόωρου τοκετού είναι εξαιτίας ιατρικής απόφασης. Τέλος, η κλασική γνώση είναι ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες για ενδομήτριο θάνατο του εμβρύου, ειδικά στις περιπτώσεις που τα χολικά άλατα έχουν ξεπεράσει τα επίπεδα των 40 μmol/L. Σε άλλες περιπτώσεις αυτό συμβαίνει και ανεξαρτήτως επιπέδων χολικών αλάτων. Τελευταίες έρευνες ωστόσο είναι πιο καθησυχαστικές και δείχνουν ότι με σωστή παρακολούθηση και θεραπεία, τα ποσοστά ενδομήτριου θανάτου σε περιπτώσεις χολόστασης δεν διαφέρουν σημαντικά από του υπόλοιπου πληθυσμού.

Τι θεραπεία συνιστάται για την χολόσταση της κύησης;

Η θεραπεία στοχεύει στην ελάττωση των συμπτωμάτων και στη μείωση των επιπέδων των χολικών αλάτων. Επιλογές που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν:

Φάρμακα για μείωση του αισθήματος κνησμού
ουρσοδεοξυχολικό οξύ (ursodeoxycholic acid) σε δοσολογία 1 γρ/ ημέρα για την μείωση των επιπέδων χολικών αλάτων.
Αν υπάρχουν ενδείξεις αιμορραγικής διάθεσης, χορηγείται βιταμίνη Κ πριν τη γέννηση στη μητέρα και μετά τη γέννηση στο μωρό για να μειωθεί η πιθανότητα ενδοκρανιακής αιμορραγίας.
Χορήγηση ενέσιμων κορτικοστεροειδών για την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου.

Πώς γίνεται η παρακολούθηση της κύησης;

Απαιτείται στενή παρακολούθηση με:

τακτικό έλεγχο των χολικών αλάτων, ηπατικών ενζύμων, μηχανισμού πηκτικότητας
τακτικά καρδιοτοκογραφήματα του εμβρύου
τακτικό υπερηχογραφικό έλεγχο του εμβρύου (βιοφυσικό προφίλ)

Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν, αν η εγκυμοσύνη φτάσει μέχρι αυτό το στάδιο, γέννηση του μωρού στις 37- 38 εβδομάδες

Τι πρέπει να γνωρίζει η μητέρα για μετά τη γέννηση;

Η λειτουργία του συκωτιού της επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα λίγες μέρες μετά τον τοκετό.

Οι γυναίκες που εμφάνισαν χολόσταση σε μία εγκυμοσύνη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για χολόσταση και στην επόμενη εγκυμοσύνη τους.

Συμπερασματικά, η χολόσταση της εγκυμοσύνης είναι μια διαταραχή της λειτουργίας του συκωτιού της εγκύου, που έχει την τάση να επανεμφανίζεται σε επόμενη εγκυμοσύνη. Στενή παρακολούθηση, κατάλληλη θεραπεία και προσπάθεια για αποφυγή της προωρότητας εξασφαλίζουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.