Τι είναι η διακοπή κύησης;

Η τεχνητή διακοπή κύησης είναι μια ιατρική πράξη για τον τερματισμό μιας κύησης ώστε να αποτραπεί η γέννηση του εμβρύου.

Είναι γνωστή και σαν “έκτρωση”. Είναι διαφορετικό πράγμα από την “αποβολή” μιας και αυτή σημαίνει τη φυσική απώλεια της εγκυμοσύνης.

Για ποιους λόγους γίνονται οι διακοπές κύησης;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μια γυναίκα μπορεί να αποφασίσει να κάνει έκτρωση, μεταξύ των οποίων:

• προσωπικές συγκυρίες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στα ήδη αποκτηθέντα παιδιά της
• πρόβλημα υγείας της μητέρας που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της
• υψηλή πιθανότητα το μωρό να έχει σοβαρή ανωμαλία/ αναπηρία, είτε γονιδιακή ή σωματική

Η επιθυμία για διακοπή της κύησης είναι μια πολύ προσωπική απόφαση και, τις περισσότερες φορές, μια ιδιαιτέρως δύσκολη απόφαση. Εναπόκειται στην κάθε γυναίκα να αποφασίσει σχετικά με τη επιλογή του τερματισμού της κύησης, πάντα σε συμφωνία με τα εκάστοτε νομικά πλαίσια.

Τι ισχύει νομοθετικά στην Ελλάδα για τις εκτρώσεις;

Στην Ελλάδα η έκτρωση επιτρέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ο Ποινικός Κώδικας στο άρθρο 304 επιτρέπει την έκτρωση (τεχνητή διακοπή της κύησης) μόνο με τη συναίνεση της εγκύου και μόνο από γιατρό μαιευτήρα – γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Εντός των πρώτων 12 εβδομάδων της κύησης σε κάθε περίπτωση
• Εντός των πρώτων 19 εβδομάδων, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί
• Εντός των πρώτων 24 εβδομάδων, αν υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού
• Χωρίς χρονικό περιορισμό, αν υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της, βεβαιωμένος από αντίστοιχο ιατρό.

Πώς γίνεται η διακοπή κύησης;

Αυτό εξαρτάται από το πόσο προχωρημένη είναι η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και πραγματοποιείται είτε με τη χρήση φαρμάκων ή με χειρουργικούς τρόπους.

Πριν τη διακοπή κύησης.

Όταν κανονίσουμε το πρώτο ραντεβού, θα συζητήσουμε σχετικά με την κατάσταση. Θα ενημερωθείτε για τις διαφορετικές μεθόδους έκτρωσης και ποια μέθοδος είναι η κατάλληλη για το στάδιο της εγκυμοσύνης στο οποίο είσαστε. Θα σας ενημερώσουμε επίσης σχετικά με τους σχετιζόμενους κινδύνους και τις επιπλοκές.

Κατόπιν, θα σας κάνουμε ερωτήσεις για το ιατρικό σας ιστορικό ώστε να σιγουρευτούμε ότι έχει επιλεχθεί η κατάλληλη μέθοδος έκτρωσης. Θα χρειαστεί μια εξέταση αίματος για να δούμε τι ομάδα αίματος είστε και για να δούμε αν έχετε αναιμία ή όχι. Αν προϋπάρχει κάποια φλεγμονή των γεννητικών οργάνων, ίσως χρειαστεί πρώτα κάποια θεραπεία ώστε να αποφύγουμε μόλυνση της μήτρας.

Πριν την έκτρωση, ίσως χρειαστεί να γίνει:

• υπερηχογράφημα κύησης (αν δεν έχει γίνει μέχρι τώρα, για να διαπιστωθεί η εβδομάδα κύησης)
• κολπική (γυναικολογική) εξέταση
• έλεγχος του τραχήλου για λοιμώξεις (αν χρειάζεται)

Αν σας ενδιαφέρει, μπορούμε επίσης να συζητήσουμε σχετικά με μεθόδους αντισύλληψης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μετά την έκτρωση.

Ποιες είναι οι διαφορετικές μέθοδοι έκτρωσης;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί η διακοπή κύησης. Η μέθοδος που θα σας προτείνουμε εξαρτάται από την εβδομάδα κύησης, τυχόν λόγους που να αποτρέπουν τη χρήση κάποιας μεθόδου και τέλος τις προτιμήσεις σας. Η εβδομάδα κύησης υπολογίζεται είτε από την ημερομηνία της τελευταίας σας περιόδου ή από τον υπολογισμό με τη βοήθεια του υπερήχου. Μιλώντας γενικά, υπάρχουν δύο τύποι έκτρωσης: ο φαρμακευτικός και ο χειρουργικός. Ο φαρμακευτικός γίνεται με τη χρήση εκτρωτικών φαρμακευτικών ουσιών και ο χειρουργικός με μια μικρή χειρουργική επέμβαση.

Έκτρωση πριν τις εννιά εβδομάδες εγκυμοσύνης

Τυχόν διακοπή κύησης πολύ νωρίς στην εγκυμοσύνη μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση δύο διαφορετικών φαρμάκων που χορηγούνται με διαφορά 36 ωρών. Το αποτέλεσμα της δράσης τους είναι παρόμοιο με το να είχε συμβεί μια φυσική αποβολή. Αυτό σημαίνει ότι θα έχετε κάποιου βαθμού αιμορραγία και πόνο όταν θα αποβληθεί το κύημα.

Συγκεκριμένα, το πρώτο φάρμακο που χρειάζεται να χορηγηθεί είναι η μιφεπριστόνη, που μπλοκάρει την ορμόνη προγεστερόνη που συντηρεί το εσωτερικό της μήτρας σε γόνιμη κατάσταση. Αφού πάρετε το πρώτο χάπι, συνεχίζετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Συνήθως, δεν συμβαίνει κάτι ιδιαίτερο ενόσω περιμένετε για το δεύτερο μέρος της θεραπείας. Μερικές γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν ήπιες κράμπες και μικρή αιμορραγία, κάτι που δεν θα συμβεί στις περισσότερες. Αν τυχόν εμφανίσετε μεγαλύτερη αιμορραγία ή σημαντικό πόνο, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα μαζί μας.

Μετά από περίπου 36 ώρες, θα πάρετε το δεύτερο φάρμακο, μια προσταγλανδίνη. Μέσα σε 4- 6 ώρες από τη λήψη του φαρμάκου, θα αρχίσει να αποκολλάται το στρώμα που καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας, συμπαρασύροντας το έμβρυο. Εσείς θα δείτε αιμορραγία από τον κόλπο σαν περίοδος μαζί με κάποια “κομμάτια” που είναι οι ιστοί της εγκυμοσύνης. Αυτό το μέρος της διαδικασίας μπορεί να είναι επώδυνο αλλά παίρνοντας παυσίπονα θα ανακουφιστείτε από τον πόνο. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην έκτρωση που γίνεται νωρίς, μπορεί να σας φέρουν αδιαθεσία, ή διάρροια.

Έκτρωση με αναρροφητικό κενού (από τις επτά ως και τις 14 εβδομάδες κύησης)

Η επέμβαση αυτή γίνεται με ήπια αναρρόφηση κενού για να αφαιρεθεί το κύημα από τη μήτρα. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να συμπληρωθεί με ήπια, αμβλεία απόξεση. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 5- 10 λεπτά και μπορεί να γίνει με ελαφρά αναισθησία. Αφού καθαριστεί με αντισηπτικά η περιοχή, θα προκαλέσουμε διαστολή του τραχήλου της μήτρας (η είσοδος της μήτρας) για να έχουμε πρόσβαση στο εσωτερικό της. Για να διευκολύνουμε αυτή τη διαδικασία, θα σας χορηγήσουμε φαρμακευτική αγωγή, λίγες ώρες πριν την επέμβαση. Κατόπιν, ένας λεπτός σωλήνας που συνδέεται με συσκευή κενού εισέρχεται στη μήτρα και με τη βοήθεια αναρρόφησης απομακρύνεται το κύημα. Μετά το τέλος της επέμβασης, μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι σας λίγες ώρες μετά. Πρέπει όμως να ξέρετε ότι θα υπάρχει μια μικρή αιμορραγία για μερικές μέρες (και σε λίγες περιπτώσεις μέχρι και λίγες εβδομάδες). Η αιμορραγία διαρκεί συνήθως γύρω στις 10 μέρες και είναι πιο σοβαρή τις πρώτες δύο- τρεις μέρες πριν μειωθεί. Αν έχετε πόνο σαν περιόδου μπορείτε να πάρετε απλά παυσίπονα.

Φαρμακευτική διακοπή κύησης σε προχωρημένη εγκυμοσύνη (από τις εννιά ως τις 20 εβδομάδες κύησης)

Παρόμοια με την διακοπή κύησης σε πρώιμο στάδιο (πριν από τις εννιά εβδομάδες), η μιφεπριστόνη και η προσταγλανδίνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν και πιο μετά στην εγκυμοσύνη. Όμως, η διαδικασία θα διαρκέσει περισσότερο και πιθανότατα θα χρειαστούν περισσότερες από μία δόσεις προσταγλανδίνης. Αυτός ο τύπος έκτρωσης είναι παρόμοιος με το να είχατε μια φυσική αποβολή. Μετά τη φαρμακευτική διακοπή κύησης συνήθως θα μπορείτε να επιστρέψετε σπίτι σας εντός της ημέρα. Όσο μεγαλύτερη είναι η εγκυμοσύνη, τόσο αυξάνει όμως η πιθανότητα για σημαντική αιμορραγία και για διαμονή μιας νύχτας στο νοσοκομείο. Αυξάνει επίσης η πιθανότητα να μην απομακρυνθεί ολόκληρος ο πλακούντας και για αυτό θα χρειαστεί χειρουργική απόξεση υπό ήπια αναισθησία για να απομακρυνθεί ο πλακούντας. Σε γενικές γραμμές, στο δεύτερο τρίμηνο, η φαρμακευτική μέθοδος έχει περισσότερες επιπλοκές από ότι η χειρουργική.

Χειρουργική διαστολή και απόξεση (από τις 15 εβδομάδες εγκυμοσύνης)

Η χειρουργική διαστολή του τραχήλου και εκκενωτική απόξεση της μήτρας γίνεται υπό ήπια γενική αναισθησία. Και εδώ, ενδείκνυται η προετοιμασία του τραχήλου ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία. Μετά την ήπια διαστολή του τραχήλου χρησιμοποιείται ξέστρο και αναρροφητικός σωλήνας για να αφαιρεθεί το κύημα και οι ιστοί της εγκυμοσύνης από τη μήτρα. Αυτή η διαδικασία κρατά συνήθως 10- 20 λεπτά και αν αισθάνεστε καλά, μπορείτε να επιστρέψετε στο σπίτι σας αυθ’ ημερόν. Ενδεχομένως όμως, κρίνοντας κατά περίπτωση, θα χρειαστεί να περάστε τη νύχτα σας στην κλινική. Όπως και με την αναρροφητική απόξεση, μπορεί να έχετε λίγη αιμορραγία ως και για λίγες εβδομάδες.

Διακοπή σε προχωρημένη εγκυμοσύνη (20-24 εβδομάδες)

Όταν η εγκυμοσύνη βρίσκεται σε τόσο προχωρημένο στάδιο, είναι αναγκαία η παραμονή για μια μέρα στην κλινική. Στις περιπτώσεις που η εγκυμοσύνη έχει φτάσει τις 22 εβδομάδες, θα χρειαστεί πρώτα να προκληθεί ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου γιατί είναι πολύ πιθανόν να γεννηθεί ζων.

Φαρμακευτική πρόκληση διακοπής κύησης. Είναι παρόμοια με την αποβολή σε προχωρημένο στάδιο της εγκυμοσύνης. Χορηγούνται φάρμακα, προσταγλανδίνη, που προκαλούν συσπάσεις της μήτρας, σαν να βρίσκεται σε τοκετό. Οι συσπάσεις μπορεί να κρατήσουν 6 ως 12 ώρες. Όταν αποβληθεί το κύημα, πιθανότατα θα χρειαστεί και ήπια απόξεση για να σιγουρευτούμε ότι η μήτρα έχει εκκενωθεί πλήρως.

Χειρουργική μέθοδος διακοπής κύησης. Στο δεύτερο τρίμηνο, η φαρμακευτική μέθοδος γενικά έχει περισσότερες επιπλοκές από ότι η χειρουργική. Για να γίνει η χειρουργική έκτρωση, είναι προτιμητέο να προετοιμαστεί ο τράχηλος πριν την επέμβαση, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα τραυματισμού του. Ακολουθεί σταδιακή διαστολή του τραχήλου και αφαίρεση του εμβρύου και των ιστών της εγκυμοσύνης με τη χρήση ξέστρου και πιθανόν και εργαλείων που θα βοηθήσουν στην έξοδο του σώματος του εμβρύου. Το ξέστρο χρησιμοποιείται για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα παραμείνει εντός της μήτρας πλακουντιακός ιστός. Αν είναι εφικτό, προτιμάται να αποβληθεί το κύημα ολόκληρο χωρίς παρέμβαση με εργαλεία και να ακολουθήσει απόξεση. Η διαδικασία γίνεται με τη χορήγηση αναλγητικών και, αν χρειαστεί, περιοχικής αναισθησίας.

Πότε θα πρέπει να αναζητήσω ιατρική βοήθεια;

Θα πρέπει να μας ενημερώσετε άμεσα αν, αφού κάνατε διακοπή κύησης, έχετε:

• βαριά αιμορραγία
• πολύ έντονο πόνο
• υψηλό πυρετό

Η διακοπή κύησης (έκτρωση) είναι διαφορετικό πράγμα από την αποβολή (παλινδρόμηση) που συμβαίνει όταν η εγκυμοσύνη σταματά ή χάνεται από μόνη. Η αποβολή ξεκινά χωρίς ιατρική παρέμβαση αν και ίσως χρειαστεί φαρμακευτική ή χειρουργική παρέμβαση για να βοηθηθεί η εκκένωση της μήτρας.

Σε γενικές γραμμές, μια έκτρωση είναι καλύτερο να πραγματοποιείται όσο το δυνατόν νωρίτερα, συνήθως πριν από τις 12 εβδομάδες και ιδανικά πριν τις 9 εβδομάδες, όπου αυτό είναι εφικτό.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από μία διακοπή κύησης;

Όπως και κάθε ιατρική πράξη, ούτε η έκτρωση είναι χωρίς επιπλοκές και συνέπειες για την υγεία της γυναίκας, αν και ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρός. Αυτό ισχύει ειδικά αν η παρέμβαση πραγματοποιηθεί νωρίς στην εγκυμοσύνη (κατά προτίμηση πριν τις 12 εβδομάδες). Κάνοντας μία έκτρωση δεν αναμένουμε να επηρεαστεί η ικανότητά σας να μείνετε έγκυος και να τεκνοποιήσετε στο μέλλον. Η πιθανότητα να συμβούν επιπλοκές είναι χαμηλή, αλλά αυξάνει όσο προχωρά η εγκυμοσύνη.

Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την έκτρωση είναι οι εξής:

• βαριά αιμορραγία, που συμβαίνει περίπου μία στις 1000 εκτρώσεις
• τραυματισμός του τραχήλου (της εισόδου της μήτρας), που συμβαίνει σε λιγότερο από μία στις 100 εκτρώσεις
• τραυματισμός της μήτρας (συμπεριλαμβανομένου του σχηματισμού συμφύσεων), που συμβαίνει περίπου σε τέσσερις στις 1000 εκτρώσεις αν επιλεχθεί η χειρουργική μέθοδος και σε λιγότερο από μία στις 1000 αν επιλεχθεί η φαρμακευτική μέθοδος.

Ψυχολογικές προεκτάσεις της διακοπής κύησης

Η διακοπή κύησης είναι μια δύσκολη απόφαση για κάθε γυναίκα που αποφασίζει να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Η εμπειρία μιας έκτρωσης, είναι λογικό, να προκαλεί στρες, αναστάτωση και σε καμία περίπτωση δεν είναι ευχάριστη. Τα συναισθήματα την περίοδο της απόφασης για έκτρωση και την επέμβαση ποικίλουν από γυναίκα σε γυναίκα. Σε μερικές  περιπτώσεις, μακροπρόθεσμα, μπορεί να υπάρχουν αισθήματα λύπης, μετάνοιας και ενοχής. Η γυναίκα που επιλέγει τη διακοπή κύησης, πρέπει να το κάνει έχοντας προηγούμενα σταθμίσει τα γεγονότα και τις συγκυρίες έτσι ώστε να είναι σίγουρη ότι έκανε τη σωστή επιλογή.