Στο γυναικείο γεννητικό σύστημα, συναντάμε σχετικά συχνά πολύποδες, που μπορούν να αναπτυχθούν σε διάφορα σημεία, συνηθέστερα σε τράχηλο και ενδομήτριο.
Τι είναι ο πολύποδας;
Ο πολύποδας, είναι ένα ξένο σώμα που αναπτύσσεται στον τράχηλο ή στο εσωτερικό της μήτρας (ενδομήτριο). Είναι αρκετά συχνό εύρημα και είναι πιο συνηθισμένο, όσο πλησιάζουμε προς τα χρόνια της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης. Σπάνια, μπορεί να αναπτυχθεί και κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.
Για ποιο λόγο δημιουργούνται πολύποδες;
Για τους πολύποδες τραχήλου δεν υπάρχουν σαφή αίτια. Συχνά όμως σχετίζονται με τραχηλίτιδες, ανεβασμένα επίπεδα οιστρογόνων ή θρόμβους στα αγγεία του τραχήλου της μήτρας
Ούτε για τους πολύποδες του ενδομητρίου γνωρίζουμε ακριβώς για ποιο λόγο συμβαίνουν. Πάλι, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων φαίνεται να παίζουν κάποιο ρόλο. Οι πολύποδες ενδομητρίου είναι πιο συχνοί σε παχύσαρκες γυναίκες, σε όσες έχουν αρτηριακή υπέρταση και σε αυτές που έχουν στο ιστορικό τους πολύποδα τραχήλου. Όσες γυναίκες παίρνουν ταμοξιφαίνη (πχ το φάρμακο NOLVADEX) ή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Οι γυναίκες που παίρνουν ταμοξιφαίνη και χρησιμοποιούν το ενδομήτριο σπιράλ με προγεστερινοεδιές (MIRENA), έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πολύποδα ενδομητρίου
Τι συμπτώματα προκαλούν οι πολύποδες;
Τα πιο συχνά συμπτώματα που προκαλούν οι πολύποδες είναι είτε βαριά ή ακανόνιστη αιμορραγία κατά την περίοδο ή επεισόδια αιμορραγίας μεταξύ των περιόδων. Οι πολύποδες δεν προκαλούν πόνο.
Είναι επικίνδυνοι για την υγεία οι πολύποδες;
Η απάντηση είναι όχι! Δεν απαιτείται επείγουσα αντιμετώπιση, απλά είναι ενοχλητική η ακατάστατη αιμορραγία που προκαλούν. Η πιθανότητα ένας πολύποδας να κρύβει κάποιον καρκίνο είναι εξαιρετικά σπάνια, της τάξεως του 1%. Συνιστάται να αφαιρεθούν γιατί αποτελούν ξένο σώμα για τον οργανισμό αλλά αυτό δεν χρειάζεται να γίνει εσπευσμένα και υπό καθεστώς πανικού.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Για τους πολύποδες τραχήλου, η διάγνωση συνήθως γίνεται κατά τη διάρκεια πραγματοποίησης του τεστ Παπ ή αν εξεταστεί δια γυμνού οφθαλμού ο τράχηλος για άλλον λόγο.
Για τους πολύποδες του εσωτερικού της μήτρας (ενδομητρίου), η διάγνωση είναι πιο δύσκολη. Μερικές φορές μπορεί να τεθεί υποψία της παρουσίας ενός πολύποδα με το απλό γυναικολογικό υπερηχογράφημα. Ωστόσο, αυτή η μέθοδος δεν είναι καθόλου καλή για τη διάγνωση ενδομήτριου πολύποδα μιας και το ποσοστό ακρίβειας στη διάγνωση είναι της τάξεως του 51%.
Εξαιρετική μέθοδος για τη διάγνωση της παρουσίας του πολύποδα είναι η υστεροσκόπηση. Με τη μέθοδο αυτή, ένα χειρουργικό εργαλείο εξοπλισμένο με κάμερα εισέρχεται στο εσωτερικό της μήτρας και μπορεί να εξετάσει την περιοχή για την παρουσία πολύποδα. Πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι συνήθως μπορεί να γίνει ταυτόχρονα και θεραπεία, αφαιρώντας τον πολύποδα. Μειονέκτημα είναι το αυξημένο κόστος και η ανάγκη συνήθως για ολιγόωρη εισαγωγή σε κλινική για να πραγματοποιηθεί. Η ακρίβεια της μεθόδου είναι της τάξεως του 93%.
Τα τελευταία χρόνια κερδίζει συνεχώς έδαφος η διενέργεια ενός ειδικού υπερηχογραφήματος που ονομάζεται υδροϋπερηχογράφημα. Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε να απεικονίσουμε σε 2 (2D) και 3 (3D) διαστάσεις το εσωτερικό της μήτρας και να διαπιστώσουμε αν το περίγραμμα του ενδομητρίου είναι ομαλό ή όχι. Έτσι μπορούμε να συμπεράνουμε για την ύπαρξη ή όχι κάποιου πολύποδα. Πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το χαμηλό κόστος και το ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί στο Ιατρείο. Μειονέκτημα είναι ότι αν διαπιστωθεί η παρουσία πιθανού πολύποδα, απαιτείται επιπλέον θεραπεία αφαίρεσής του σε δεύτερο χρόνο. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις (περίπου στο 5%), δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί το υδροϋπερηχογράφημα, λόγω κάποιας ιδιομορφίας της γωνίας μεταξύ τραχήλου/ μήτρας που προκαλεί τεχνικές δυσκολίες στην είσοδο του καθετήρα. Η ακρίβεια της μεθόδου είναι εξαιρετική, συγκρίσιμη με αυτή της υστεροσκόπησης και αγγίζει το 92%. Το υδροϋπερηχογράφημα είναι μια υπηρεσία που παρέχουμε στο Ιατρείο μας (περισσότερες πληροφορίες >ΕΔΩ<).
Στην παρακάτω εικόνα μπορείτε να δείτε συγκριτικά την εικόνα του κλασικού γυναικολογικού υπερηχογραφήματος (αριστερά) και της εικόνας μετά από υδροϋπερηχογράφημα (δεξιά) στην ίδια γυναίκα. Αριστερά, υπήρχε υποψία μιας βλάβης (που δεν φαίνεται και πολύ καθαρά) ενώ δεξιά φαίνονται τρεις περιοχές που χρήζουν αφαίρεσης.
Πώς γίνεται η θεραπεία των πολυπόδων;
Για τους πολύποδες δεν υπάρχει κάποια φαρμακευτική θεραπεία. Πρακτικά, η μοναδική επιλογή θεραπείας είναι η χειρουργική τους αφαίρεση. Για τους πολύποδες του τραχήλου, η θεραπεία είναι αρκετά απλή. Μπορούν να αφαιρεθούν στο Ιατρείο με πολύ απλή διαδικασία. Σε πιο απαιτητικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί διαδικασία παρόμοια με την κολποσκόπηση και τοπική αναισθησία.
Για τους πολύποδες που βρίσκονται στο ενδομήτριο, η αφαίρεση δεν μπορεί να γίνει στο Ιατρείο. Χρειάζεται εισαγωγή σε Κλινική και βραχεία (γενική) αναισθησία. Συνιστάται οι πολύποδες να αφαιρούνται υστεροσκοπικά. Ο λόγος είναι ότι με το υστεροσκόπιο έχουμε άμεση όραση της θέσης του πολύποδα, οπότε η αφαίρεση μπορεί να γίνει στοχευμένα και πιο αποτελεσματικά. Η λύση της διαγνωστικής απόξεσης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αλλά στερείται ακρίβειας μιας και γίνεται “στα τυφλά”. Έτσι, διεθνώς η χειρουργική υστεροσκόπηση συνιστάται σαν την καλύτερη μέθοδο αφαίρεσης πολυπόδων. Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε τη διαδικασία από την υποψία παρουσίας ενός πολύποδα, στην εικόνα με το υδροϋπερηχογράφημα, μέχρι και την οριστική θεραπεία με χειρουργική υστεροσκόπηση από ένα περιστατικό που αντιμετωπίσαμε στο Ιατρείο
http://www.youtube.com/embed/2Mcyz6zSuDQ
Συμπερασματικά, σε περιπτώσεις βαριάς αιμορραγίας περιόδου ή ακανόνιστης αιμορραγίας ανάμεσα στους κύκλους, πρέπει να γίνει διερεύνηση για τον αποκλεισμό κάποιου πολύποδα. Το απλό γυναικολογικό υπερηχογράφημα δεν αρκεί, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε λάθος διάγνωση και σε ένα αχρείαστο χειρουργείο. Το υδροϋπερηχογράφημα είναι μια εξαιρετική μέθοδος διάγνωσης, που χαρακτηρίζεται από το χαμηλό της κόστος και την ευκολία διενέργειάς της. Η καλύτερη μέθοδος θεραπείας για τους πολύποδες του ενδομητρίου είναι η χειρουργική υστεροσκόπηση.